ແລກປ່ຽນກັບນັກຂ່າວໜັງສືພິມໂລກ ແລະຫວຽດນາມ, ທ່ານ ສຈ. ປອ Andreas Stoffers, ນັກຊ່ຽວຊານຄົ້ນຄວ້າດ້ານເສດຖະກິດຫວຽດນາມ, ປະຈຸບັນພວມດຳລົງຊີວິດຢູ່ເຢຍລະມັນ ໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ ບັນດາຕົວເລດເສດຖະກິດຂອງຫວຽດນາມ ໃນປີ 2024 ໄດ້ພິສູດໃຫ້ເຫັນຜົນປະໂຫຍດຈາກ “ສັນຍາປະຫວັດສາດ” ກັບສະຫະພາບເອີລົບ (ອີຢູ).
ໃນປີ 2020, ຫວຽດນາມ ແມ່ນປະເທດກຳລັງພັດທະນາທຳອິດຢູ່ໃນໂລກເຊັນສັນຍາການຄ້າເສລີ (FTA) ກັບ ອີຢູ (EVFTA). ເພື່ອເຊັນສັນຍາສະບັບນີ້ ຫວຽດນາມ ຕ້ອງຜ່ານໄລຍະເວລາ 9 ປີ. ນີ້ໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນຜົນສຳເລັດໃຫຍ່ຂອງຫວຽດນາມ ໃນວິວັດທະນາການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນ, ຍົກຖານະບົດບາດຂອງປະເທດ ແລະສ້າງກາລະໂອກາດ, ຊາຕາກຳໃໝ່ໃຫ້ແກ່ປະເທດ. ຕາມທັດສະນະຂອງທ່ານ, ຫວຽດນາມ ມີສິ່ງໃດພິເສດເພື່ອໃຫ້ບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືອີຢູ ສະໜັບສະໜູນ EVFTA?
ຖືກແລ້ວ, ການເຈລະຈາ EVFTA ໄດ້ດໍາເນີນໃນເວລາຍາວ. ແຕ່ສິ່ງດັ່ງກ່າວເນື່ອງຈາກວ່າສັນຍາການຄ້າມີຜົນກະທົບຢ່າງເລິກເຊິ່ງກວ້າງຂວາງໃຫ້ທັງສອງຝ່າຍ. ຄວາມຈິງແມ່ນມີ ທັງໝົດ 27 ປະເທດເອີລົບ, ດ້ວຍຜົນປະໂຫຍດທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການພົວພັນຮ່ວມມືດ້ານເສດຖະກິດກັບຫວຽດນາມ. ໂຊກດີ, ສັນຍາສະບັບນີ້ໄດ້ເຊັນອະນຸມັດໃນປີ 2020.
    |
 |
|
ຜັກຫຼາຍປະເພດຂອງຫວຽດນາມ ໄດ້ວາງຂາຍຢູ່ຮ້ານຂາຍສະບຽງອາຫານຂອງອາຊີ ຢູ່ແບນຊິກ. ພາບ: ສຳນັກຂ່າວສານຫວຽດນາມ |
ອີຢູ ປາດຖະໜາຢາກມີບັນດາ FTA ກັບຫຼາຍປະເທດ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ການເຈລະຈາຫຼາຍ FTA ໃນໄລຍະດຽວກັນບໍ່ສາມາດປະຕິບັດໄດ້. ສຳລັບດ້ານນີ້, ຫວຽດນາມ ສາມາດເອກອ້າງທະນົງໃຈວ່າ ໃນໄລຍະດັ່ງກ່າວ, ອີຢູ ໄດ້ເລືອກ ຫວຽດນາມ ແມ່ນປະເທດຢູ່ອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ເພື່ອເຊັນສັນຍາທີ່ທັນສະໄໝ ຄືແນວນັ້ນ. ນີ້ແມ່ນການເຊີດຊູສິ່ງທີ່ປະເທດອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ບັນລຸໄດ້ກ່ຽວກັບຄວາມເສລີ ແລະການເປີດປະຕູດ້ານເສດຖະກິດ.
ນີ້ກໍ່ແມ່ນສັນຍານສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ຫວຽດນາມ ແມ່ນຂົວເຊື່ອມຕໍ່ທີ່ສຳຄັນສຳລັບພື້ນຖານເສດຖະກິດເອີລົບ ຢູ່ພາກພື້ນອາຊີ-ປາຊີຟິກ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວເຮັດໃຫ້ຫວຽດນາມ ກາຍເປັນປະເທດພິເສດ ແລະປະກອບສ່ວນຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງເຂົ້າໃນຜົນສຳເລັດສຸດທ້າຍ ນັ້ນແມ່ນທຸກຄູ່ຮ່ວມມືໃນອີຢູ ລ້ວນແຕ່ສະໜັບສະໜູນ EVFTA.
ຫວຽດນາມ ແລະອີຢູ ໄດ້ປະຕິບັດ “ສັນຍາປະຫວັດສາດ” EVFTA ເປັນເວລາ 4 ປີ ແລ້ວ. ທ່ານ ຕີລາຄືແນວໃດກ່ຽວກັບໝາກຜົນ ເຊິ່ງ ສັນຍາສະບັບນີ້ນຳມາໃຫ້ຫວຽດນາມ?
ປະຈຸບັນ EVFTA ມີຜົນສັກສິດເປັນເວລາ 4 ປີແລ້ວ ແລະມີເຫດຜົນອັນຊອບທໍາ ເພື່ອໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າ ຢັ້ງຢືນໄດ້ວ່າ ສັນຍາສະບັບນີ້ນຳມາ ເຊິ່ງຜົນປະໂຫຍດຕັ້ງໜ້າໃຫ້ທັງສອງຝ່າຍ. ສັນຍາສະບັບນີ້ສ້າງຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະອີຢູ, ນັບທັງໃນຫຼາຍປີແຫ່ງການເຈລະຈາ ກໍ່ຄືໃນຊຸມປີພາຍຫຼັງໃຫ້ສັດຕະຍາບັນ.
ແມ່ນປະເທດທີ່ໄດ້ຮັບການຄັດເລືອກໃຫ້ FTA ທັນສະໄໝຄືແນວນັ້ນ, ຫວຽດນາມ ສ້າງຄວາມປະທັບໃຈຕໍ່ສື່ມວນຊົນສາກົນ ແລະມະຫາຊົນ, ວິສາຫະກິດເອີລົບ. ການເຊັນ EVFTA ໃນປີ 2020 ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ຫວຽດນາມ ແມ່ນຂົວເຊື່ອມຕໍ່ທີ່ສໍາຄັນສຳລັບພື້ນຖານເສດຖະກິດເອີລົບ ຢູ່ພາກພື້ນອາຊີ-ປາຊີຟິກ.
ສຳລັບຫວຽດນາມ, EVFTA ໄດ້ ແລະຈະປະສົບຜົນສຳເລັດຢ່າງແນ່ນອນ. ຍ້ອນມີສັນຍາ, ຫວຽດນາມ ສາມາດເຂົ້າເຖິງ 27 ຕະຫຼາດຂອງອີຢູ. ບັນດາມາດຕະຖານສູງ ເຊິ່ງ EVFTA ວາງອອກຊ່ວຍໃຫ້ພື້ນຖານເສດຖະກິດຫວຽດນາມ ເປີດກວ້າງດ້ານການຄ້າ, ມີທ່າໄດ້ປຽບໃນການເພີ່ມຄວາມສາມາດແກ່ງແຍ້ງດ້ານການຄ້າໃນທົ່ວໂລກ.
ບັນດາຕົວເລກກ່ຽວກັບເສດຖະກິດຂອງຫວຽດນາມ ໃນປີນີ້ກໍ່ໄດ້ພິສູດໃຫ້ເຫັນຜົນປະໂຫຍດຈາກ “ສັນຍາປະຫວັດສາດ” ກັບອີຢູ. ໝາກຜົນຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດຫວຽດນາມ ໃນ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ 2024 ແມ່ນໜ້າສົ່ງເສີມ, ດ້ວຍຍອດຜະລິດຕະພັນພາຍໃນ (GDP) ເພີ່ມ 6,42%. ຫວັງວ່າ ໃນປີ 2024, GDP ບັນລຸລະດັບ 6,5-6,7%.
ທັງສາມເສົາຄ້ຳຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດແມ່ນການລົງທຶນ, ການຄ້າ ແລະການບໍລິໂພກ-ອຸປະໂພກ ລ້ວນແຕ່ມີທ່າອ່ຽງກ້າວຂຶ້ນຢ່າງແຮງ. ເບິ່ງລວມແລ້ວ, ນີ້ແມ່ນເງື່ອນໄຂດີທີ່ສຸດເພື່ອໃຫ້ຫວຽດນາມ ເປີດກວ້າງດ້ານການຄ້າກັບອີຢູ ອີງໃສ່ EVFTA.
ໄປຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ໃນ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ 2024, ເງິນລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະເທດ (FDI) ປ່ອຍສິນເຊື່ອບັນລຸ 12,55 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ, ເພີ່ມຂຶ້ນ 8,4%. ສິ່ງເປັນໜ້າເອົາໃຈໃສ່ພິເສດແມ່ນ 80% ທຶນ FDI ຈົດທະບຽນແມ່ນສຸມໃສ່ແຫ່ງທີ່ມີພື້ນຖານໂຄງລ່າງດີທີ່ສຸດ, ຊັບພະຍາກອນມະນຸດມີສີມືການຊ່າງສູງ ແລະອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາສົ່ງເສີມລົງທຶນຢ່າງສົມເຫດສົມຜົນ.
ຄຸນນະພາບການລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະເທດ ກໍ່ຮັບການປັບປຸງຢ່າງເຫັນໄດ້ຊັດ. ບັນດາຜະລິດຕະພັນເຕັກໂນໂລຢີສູງ ແລະປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ, ພິເສດແມ່ນໃນຂະແໜງອຸດສາຫະກຳ ແລະຜະລິດກວມເອົາ 78,5% ທຶນ FDI ເຂົ້າຫວຽດນາມ ໃນ 6 ເດືອນ.
EVFTA ໄດ້ພິສູດໃຫ້ເຫັນຜົນສໍາເລັດເມື່ອປະກອບສ່ວນຊ່ວຍຫວຽດນາມ ຜ່ານຜ່າຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຂອງໂລກ, ຄື: ພະຍາດໂຄວິດ-19, ໄພເງິນເຟີ້... ໃນຜົນງານທີ່ບັນລຸໄດ້ຈາກ EVFTA, ຂົງເຂດໃດແມ່ນປະສົບຜົນສຳເລັດທີ່ສຸດຍ້ອນມີສັນຍາສະບັບນີ້?
ຍາກທີ່ຈະຕີລາຄາໄດ້ຂົງເຂດໃດທີ່ໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຫຼາຍທີ່ສຸດຈາກ EVFTA. ຕາມທັດສະນະຂອງຂ້າພະເຈົ້າ, ໃນ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ, ຫວຽດນາມ ມີດຸນການຄ້າບວກ 14,1 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ, ໃນນັ້ນ, ອີຢູ ສວມບົດບາດຈຳເປັນເມື່ອສິນຄ້ານຳເຂົ້າຈາກຫວຽດນາມ ຫຼາຍກວ່າສົ່ງອອກ. ແຕ່ເດືອນມັງກອນ ຮອດເດືອນເມສາ 2024, ສ່ວນເກີນການຄ້າຂອງຫວຽດນາມ ກັບ ອີຢູ ຄາດວ່າບັນລຸ 11,4 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ, ເພີ່ມຂຶ້ນ 16,7% ເມື່ອທຽບໃສ່ປີກາຍ.
ທັງສາມເສົາຄ້ຳຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດແມ່ນການລົງທຶນ, ການຄ້າ ແລະການບໍລິໂພກ ລ້ວນແຕ່ມີທ່າອ່ຽງກ້າວຂຶ້ນຢ່າງແຮງ, ເບິ່ງລວມແລ້ວ, ນີ້ແມ່ນເງື່ອນໄຂດີທີ່ສຸດເພື່ອໃຫ້ຫວຽດນາມ ເປີດກວ້າງການຄ້າກັບອີຢູ ອີງໃສ່ EVFTA.
ສຳລັບວິສາຫະກິດ, ຕາມທ່ານແລ້ວ, ວິສາຫະກິດຫວຽດນາມ ແລະອີຢູ ບັນລຸໄດ້ “ຜົນສຳເລັດ” ໃດແດ່ຈາກ EVFTA?
ບັນດາຜົນກະທົບຈາກຫຼາຍຂົງເຂດດຳເນີນທຸລະກິດແຕກຕ່າງກັນຂອງວິສາຫະກິດຫວຽດນາມ ແລະເອີລົບ ໄດ້ຖືວ່າເປັນ “ຜົນສຳເລັດ” ຂອງ EVFTA. FTA ສະບັບລຸ້ນໃໝ່, ດ້ວຍເນື້ອໃນເລິກເຊິ່ງກວ້າງຂວາງໄດ້ຍົກສູງອິດທິພົນຊື່ສຽງຂອງຫວຽດນາມ ຢູ່ເອີລົບ.
ຂ້າພະເຈົ້າ ສາມາດຢັ້ງຢືນສິ່ງນີ້ຈາກບົດຮຽນປະສົບການຂອງຕົນໃນໄລຍະຄຸ້ມຄອງ Deutsche Bank ຫວຽດນາມ ແຕ່ປີ 2009-2012 ແລະໃນໄລຍະທີ່ ຂ້າພະເຈົ້າ ຢູ່ ຫວຽດນາມ ປີ 2019-2024. ຄວາມສົນໃຈເຖິງຫວຽດນາມ ຢູ່ປະເທດເຢຍລະມັນ ຂອງ ຂ້າພະເຈົ້າ ເພີ່ມຂຶ້ນພໍສົມຄວນນັບແຕ່ເມື່ອ EVFTA ໄດ້ເຊັນສັດຕະຍາບັນ.
ໂດຍ: ແສງເດືອນ