ຢູ່ຕາແສງ ຟຽງຄວາຍ, ຮ້ອຍເອກ ວາງອານູ, ຫົວໜ້າໜ່ວຍຂົນຂວາຍມະຫາຊົນ, ຄ້າຍທະຫານຊາຍແດນ ຈ່ຽງອອນ, (ທະຫານຊາຍແດນແຂວງເຊີນລາ) ໄດ້ພາພວກຂ້າພະເຈົ້າ ໄປຢ້ຽມຢາມເຂດປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດປະຕິວັດຫວຽດນາມ - ລາວ, ເຊິ່ງເປັນບ່ອນທີ່ສະຫາຍ ໄກສອນ ພົມວິຫານ (ຕໍ່ມາເປັນເລຂາທິການໃຫຍ່, ປະທານປະເທດແຫ່ງ ສປປ ລາວ) ໄດ້ດຳລົງຊີວິດ ແລະເຄື່ອນໄຫວປະຕິວັດແຕ່ປີ 1948.
ມາຮອດບ້ານ ລາວໂຄ, ຮ້ອຍເອກ ວາງອານູ ໄດ້ແນະນຳເຮືອນໄມ້ທີ່ລັບລໍ່ເທິງໂນນພູໄກໆໃຫ້ພວກຂ້າພະເຈົ້າ, ຮ້ອຍເອກ ວາງອານູ ກ່າວວ່າ “ເຮືອນຂອງເຈົ້າກົກ ຈ໋າງລາວຫຼື, ລູກຊາຍຂອງພໍ່ເຖົ້າ ຈ໋າງລາວໂຄ, ຜູ້ທີ່ມີຄຸນງາມຄວາມດີໃນການຊ່ວຍຊູສະຫາຍ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ຢູ່ທີ່ນັ້ນ. ປີນີ້ເຈົ້າກົກ ຈ໋າງລາວຫຼື ມີອາຍຸ 90 ປີແລ້ວ ແຕ່ສຸຂະພາບຍັງແຂງແຮງຢູ່, ສະຫຼາດສ່ອງໃສຢູ່, ແຕ່ຢາກຖາມລາວອັນໃດຕ້ອງເວົ້າດັງໆເດີ້!”.
    |
 |
|
ເຈົ້າກົກ ຈ໋າງລາວຫຼື ແລະຮູບເຄິ່ງຄີງພໍ່ເຖົ້າ ຈ໋າງລາວໂຄ ຢູ່ເຂດປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດປະຕິວັດ ຫວຽດນາມ - ລາວ ຢູ່ບ້ານ ລາວໂຄ. ພາບ dangcongsan.vn |
ໂດຍຮັບການແນະນຳຈາກທະຫານຊາຍແດນ, ເຈົ້າກົກ ຈ໋າງລາວຫຼື ໄດ້ພາພວກຂ້າພະເຈົ້າ ຍ່າງອ້ອມເຮືອນໄມ້ດ້ວຍສະຖາປັດຕະຍະກຳຂອງຊາວເຜົ່າມົ້ງ. ເຮືອນຂອງເຈົ້າກົກ ຄືດັ່ງອະນຸສອນສະຖານຂະໜາດນ້ອຍ, ຢູ່ກາງເຮືອນ, ນອກຈາກຮູບພາບພໍ່ເຖົ້າ ຈ໋າງລາວໂຄ ແລ້ວ, ກໍ່ຍັງມີຮູບປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ, ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ແລະຮູບພາບ, ໃບຍອງຍໍຫຼາຍແຜ່ນທີ່ແຂວນເຕັມສີ່ຝາເຮືອນ.
ເມື່ອຫວນຄືນເລື່ອງເກົ່າ, ເຈົ້າກົກ ຈ໋າງລາວຫຼື ເລົ່າສູ່ຟັງວ່າ “ເມື່ອສະຫາຍ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ມາຢູ່ນຳ, ທັງຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າ ຮູ້ສຶກດີໃຈຫຼາຍ, ຖືສະຫາຍຄືຍາດຕິພີ່ນ້ອງໃນຄອບຄົວ. ພໍ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າ ໄດ້ເຮັດຕຽງນອນເອງໃຫ້ສະຫາຍ ໄກສອນ ພົມວິຫານ. ເພື່ອຮັກສາຄວາມລັບ, ຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າ ໄດ້ພາສະຫາຍ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ໄປຢູ່ອາໄສໃນຖໍ້າ ເຖິ້ມເມ້, ຫ່າງຈາກບ້ານໄປຕາມທາງປ່າ 2-3 ຫຼັກ. ທຸກໆສອງສາມມື້, ພໍ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າ ຈະບົດສາລີ, ຕຳເຂົ້າ, ເອົາອາຫານມາໃຫ້ເພິ່ນ. ຕອນນັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າ ອາຍຸພຽງ 10 ກວ່າປີ, ຫຼາຍຄັ້ງໄດ້ເຂົ້າປ່າພ້ອມກັບພໍ່ເພື່ອສົ່ງອາຫານໃຫ້ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ. ຍາມໃດພໍ່ຂ້າພະເຈົ້າ ກໍ່ເຄົາລົບນັບຖືອະນຸສອນກ່ຽວກັບນ້ຳໃຈມິດຕະພາບແບບພິເສດກັບປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ແລະ ຖືວ່ານັ້ນແມ່ນຄວາມເປັນກຽດທີ່ສຸດໃນຊີວິດຂອງເພິ່ນ.
|
|
 |
|
ເຂດປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດປະຕິວັດ ລາວໂຄ ຢູ່ຕາແສງຟຽງຄວາຍ, ເມືອງອຽນເຈົາ, ແຂວງເຊີນລາ. ພາບ: ກວກແຄ໊ງ |
ທ້າຍປີ 1950, ເມື່ອຂະບວນການປະຕິວັດລາວ ໄດ້ພັດທະນາຢ່າງແຂງແຮງ, ເພື່ອອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ການຊີ້ນຳ, ສະຫາຍ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ໄດ້ຍ້າຍຖານທີ່ໝັ້ນກັບເມືອປະເທດລາວ. ປີ 1990, ພໍ່ເຖົ້າ ຈ໋າງລາວໂຄ ເຖິງແກ່ມໍລະນະກຳ ເມື່ອມີອາຍຸ 100 ປີ. ເມື່ອໄດ້ຮັບຂ່າວ, ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ໄດ້ຂຽນຈົດໝາຍສະແດງຄວາມເສົ້າສະຫຼົດໃຈ. ໃນປີ 2009, ລັດຖະບານ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ໄດ້ປະດັບຫຼຽນໄຊອິດສະຫຼະ ເພື່ອຮັບຮູ້ການປະກອບສ່ວນຂອງພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນ ເຜົ່າມົ້ງ ຢູ່ບ້ານ ລາວໂຄ, ພິເສດແມ່ນຄອບຄົວຂອງພໍ່ເຖົ້າ ຈ໋າງລາວໂຄ.
ປະຈຸບັນ, ພໍ່ເຖົ້າ ຈ໋າງລາວໂຄ ແລະສະຫາຍ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ລ້ວນແຕ່ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ, ແຕ່ເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບໄລຍະ “ເຂົ້າເມັດຫັກ, ຜັກເສັ້ນໜຶ່ງກໍ່ແບ່ງກັນກິນ” ຍັງຄົງຝັງເລິກໃນໃຈເຈົ້າກົກ ຈ໋າງລາວຫຼື. ບໍ່ພຽງແຕ່ເທົ່ານັ້ນ, ເພື່ອຮັກສາບັນດາຄຸນຄ່າປະຫວັດສາດ, ການພົວພັນມິດຕະພາບທີ່ເປັນມູນເຊື້ອອັນດີງາມລະຫວ່າງປະຊາຊົນຫວຽດນາມ - ລາວ, ໃນປີ 2022, ເຂດປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດປະຕິວັດ ຫວຽດນາມ - ລາວ ຢູ່ບ້ານລາວໂຄ ໄດ້ຮັບການຮັບຮອງວ່າ ແມ່ນເຂດປູຊະນີຍະສະຖານລະດັບຊາດພິເສດ.
ໂດຍ: ທະນາພອນ